Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşundan bugüne kadar 28 farklı kadın, 43 kez bakan olarak hükûmetlerde yer aldı. Bu kadınlar, Türkiye’nin siyasi tarihinde önemli rol oynadılar. Bazıları ilkleri gerçekleştirdiler, bazıları rekorlara imza attılar, bazıları da başarılarıyla adlarını duyurdular. Bu yazıda, Türkiye’nin kadın bakanlarının hikayelerini anlatacağız.
İlk kadın bakan Türkân Akyol oldu. 26 Mart 1971’de kurulan 33. Türkiye Hükûmeti’ne, Nihat Erim’in Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanı olarak atadığı Akyol, Türkiye’nin ilk kadın profesörü ve ilk kadın rektörü de olmuştu. Akyol, kadın hakları savunucusu ve Türk Tabipler Birliği başkanı olarak da tanınıyordu.
İlk kadın Kültür Bakanı Hayriye Ayşe Nermin Neftçi oldu. 1983 yılında Turgut Özal’ın kurduğu 45. Türkiye Hükûmeti’nde Kültür ve Turizm Bakanı olarak görev yapan Neftçi, Türkiye’nin ilk kadın büyükelçisi ve ilk kadın milletvekili de olmuştu. Neftçi, Türkiye’nin UNESCO nezdindeki daimi temsilcisi olarak da çalıştı.
İlk kadın Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı ve ilk seçilmiş kadın bakan Güldal Akşit oldu. 1987 yılında seçildiği 18. Dönem TBMM’de Sosyaldemokrat Halkçı Parti (SHP) milletvekili olan Akşit, 1991 yılında kurulan 49. Türkiye Hükûmeti’nde Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı olarak atandı. Akşit, kadın ve çocuk hakları konusunda çalışmalar yaptı.
İlk kadın Devlet Bakanı İmren Aykut oldu. 1989 yılında kurulan 46. Türkiye Hükûmeti’nde Kadın ve Aileden Sorumlu Devlet Bakanı olarak görev yapan Aykut, daha sonra 47., 48., 53. ve 55. Türkiye Hükûmetleri’nde de aynı görevi sürdürdü. Aykut, kadın istihdamı, kadın girişimciliği ve kadına yönelik şiddetle mücadele konularında projeler yürüttü.
İlk kadın Çevre Bakanı Işılay Saygın oldu. 1991 yılında kurulan 50. Türkiye Hükûmeti’nde Çevre Bakanı olarak atanan Saygın, daha sonra 51., 52., 53., 54. ve 55. Türkiye Hükûmetleri’nde de Devlet Bakanı olarak görev yaptı. Saygın, çevre koruma, kentsel dönüşüm ve iklim değişikliği konularında çalışmalar yaptı.
İlk kadın Başbakan ve ilk kadın Dışişleri Bakanı Tansu Çiller oldu. 1993 yılında kurulan 50. Türkiye Hükûmeti’nde Başbakan olarak görev yapan Çiller, Türkiye’nin ilk ve tek kadın başbakanı oldu. Çiller, daha sonra 51. ve 53. Türkiye Hükûmetleri’nde de Başbakanlık yaptı. Çiller, ayrıca 54. Türkiye Hükûmeti’nde hem Başbakan hem de Dışişleri Bakanı olarak görev yaptı. Çiller, ekonomi, dış politika ve terörle mücadele konularında önemli kararlar aldı.
İlk kadın İçişleri Bakanı Meral Akşener oldu. 1996 yılında kurulan 54. Türkiye Hükûmeti’nde İçişleri Bakanı olarak atanan Akşener, Türkiye’nin ilk ve tek kadın içişleri bakanı oldu. Akşener, terörle mücadele, mülki idare ve yerel yönetimler konularında çalışmalar yaptı. Akşener, daha sonra 55. Türkiye Hükûmeti’nde Devlet Bakanı olarak görev yaptı.
İlk kadın Millî Eğitim Bakanı Nimet Baş oldu. 2007 yılında kurulan 60. Türkiye Hükûmeti’nde Kadın ve Aileden Sorumlu Devlet Bakanı olarak atanan Baş, 2011 yılında kurulan 61. Türkiye Hükûmeti’nde Millî Eğitim Bakanı olarak görev yaptı. Baş, Türkiye’nin en uzun süre bakanlık yapan kadını oldu. Baş, eğitim reformu, kadın eğitimi ve aile politikaları konularında çalışmalar yaptı.
İlk kadın Avrupa Birliği Bakanı Beril Dedeoğlu oldu. 2015 yılında kurulan 64. Türkiye Hükûmeti’nde Avrupa Birliği Bakanı olarak atanan Dedeoğlu, Türkiye’nin ilk kadın Avrupa Birliği bakanı oldu. Dedeoğlu, Türkiye’nin Avrupa Birliği ile ilişkileri, mülteci krizi ve vize serbestisi konularında çalışmalar yaptı.
İlk kadın başörtülü bakan Ayşen Gürcan oldu. 2015 yılında kurulan 63. Türkiye Hükûmeti’nde Aile ve Sosyal Politikalar Bakanı olarak atanan Gürcan, Türkiye’nin ilk başörtülü bakanı oldu. Gürcan, aile, kadın, çocuk, engelli, yaşlı ve yoksul kesimlere yönelik sosyal politikalar konularında çalışmalar yaptı.
Türkiye’nin kadın bakanları, Türkiye’nin siyasi tarihinde önemli bir yere sahiptir. Bu kadınlar, Türkiye’nin gelişmesine ve demokratikleşmesine katkıda bulunmuşlardır. Türkiye’nin kadın bakanları, Türkiye’nin kadın potansiyelini ve gücünü de göstermişlerdir.